Informatie voor naasten na een opname van uw dierbare op de intensive care
Wat is het?
Heeft uw partner, kind, ouder, familielid of vriend een ziekte of het Post Intensive Care Syndroom (PICS) overgehouden na een opname op de intensive care? Dan kan dat ook voor u ingrijpend zijn. Deze informatie gaat over de mogelijke ontstane emotionele en sociale problemen door de ziekte of beperking van een naaste. En over de hulp die u hiervoor kunt krijgen.
Als iemand door de ziekte van een naaste veel last heeft van negatieve gevoelens of emoties dan heeft hij of zij emotionele klachten. U kunt bijvoorbeeld verdrietig zijn omdat u bepaalde dingen niet meer kunt. Of u voelt zich onzeker, somber, prikkelbaar, boos, machteloos of eenzaam. Misschien piekert u veel of slaapt u slecht. Dat zijn allemaal normale reacties.
Het meemaken van een opname van uw dierbare op de intensive care (IC) is heel ingrijpend. Het kan zijn dat u zelf last blijft houden van nachtmerries of nare herinneringen, angst of paniek, depressieve gevoelens en sombere gedachten. Deze klachten kunnen een gevolg zijn van de gebeurtenissen die vlak voor of tijdens de opname van uw dierbare plaats hebben gevonden. Dit kan thuis of op de Intensive Care zijn geweest. Deze klachten worden omschreven onder het Post Intensive Care Syndroom - Family (PICS-F)
Voor aanvullende informatie over PICS-F of PICS kunt u hier een filmpje bekijken.
'Als mijn vrouw iets later thuis is dan afgesproken, breekt het zweet mij uit'
'Als ik sirenes hoor, lopen de rillingen over mijn rug'
De ziekte of PICS van uw naaste hebben gevolgen voor de verschillende relaties met de mensen om u heen. Uw partner, kinderen, familie, vrienden of collega’s hebben soms verschillende manieren om met de ziekte om te gaan. Dat gaat vaak goed maar het kan ook soms spanningen veroorzaken. Misschien heeft u minder contact met anderen en voelt u zich eenzaam of moet u eraan wennen dat u extra (zorg)taken heeft gekregen. Tijdens en na een IC-opname maakt u veel mee. Als een ziekte of beperking negatieve gevolgen heeft voor relaties en contacten dan noemen we ze sociale problemen.
'Mijn man ligt de hele dag op bed, ik word hier moedeloos van'
'Op mijn werk begrijpen ze niet dat ik er vaak niet ben omdat ik voor mijn kind moet zorgen.'
‘Ik heb een heel andere vrouw mee naar huis gekregen'
Lichaam, emoties en omgeving bepalen samen de gezondheid. Ze beïnvloeden elkaar. Een ziekte of beperking kan daarom de oorzaak zijn van psychosociale problemen. Dat geldt zowel voor de patiënt als voor de naasten. Psychosociale problemen is de verzamelterm voor emotionele klachten en sociale problemen. We leggen u uit wat u kunt doen als u hier last van hebt.
Bent u zelf ziek of heeft u een beperking? Dan vindt u hier meer informatie.
Voor iedereen anders
Niet iedereen krijgt psychosociale problemen als een naaste ziek is of PICS heeft, maar het komt regelmatig voor. Het is dan ook niet vreemd als u hier last van heeft. Op welk moment iemand klachten ervaart, kan per persoon en per soort ziekte of beperking verschillen.
Bijvoorbeeld tijdens de IC opname, na een verblijf op de IC of juist als de ziekenhuisopname al een tijdje geleden is.
De 3 fases bij een ziekte of beperking
Wie ziek wordt en blijft, of PICS krijgt, gaat over het algemeen door deze 3 fases. Elke fase kent eigen emoties en zowel de ernst als de duur daarvan zijn voor iedereen verschillend:
1) Herstelfase
In de herstelfase is de aandacht vooral gericht op beter worden. Men spoort problemen op en probeert ze op te lossen. Uit onderzoek is gebleken dat deze herstelfase met name lichamelijk gericht is.
2) Verwerkingsfase
In deze fase leert men welke beperkingen een IC opname met zich mee brengt. Dit is voor veel mensen confronterend. Dit is de fase waarin mensen vaak moe zijn. Ze hebben veel energie gestoken in de eerste fase. In deze tweede fase ervaren mensen waar hun grenzen liggen. Ook de teleurstellingen en emoties kosten veel kracht, wat gepaard gaat met angst, frustratie en ontmoediging
3) Aanpassingsfase
De aanpassingsfase is de fase waarin men zich aanpast aan de veranderingen, en zoekt naar nieuwe mogelijkheden. Mensen proberen andere dingen te doen die zij nog wel kunnen. Of leren dit als een deel van hun leven te zien en niet het leven zelf. In deze fase komt er weer energie vrij om te kijken wat er nog wel mogelijk is, ondanks de beperking.
Niet iedereen doorloopt deze fases op dezelfde manier en kunnen gevoelens omslaan in depressieve gevoelens als het aanpassen (even) minder goed lukt. Soms lukt het zonder hulp niet om verder te komen.