Mijn naaste heeft een oogaandoening

Je partner, kind, ouder, familielid of vriend heeft een oogaandoening of visuele beperking. Het kan ook dat je iemand hebt leren kennen met een oogziekte of visuele beperking. Dat kan voor jou ook ingrijpend zijn.Deze informatie gaat over emotionele en sociale problemen door de oogaandoening of visuele beperking van een naaste. En over de hulp die je als naaste hiervoor kunt krijgen.Als je veel last hebt van negatieve gevoelens of emoties dan heb je emotionele klachten. Je kunt bijvoorbeeld verdrietig zijn omdat je leven ineens anders aanvoelt, je wordt geleefd voor je gevoel. Je kunt bepaalde dingen niet meer, omdat je veel rekening met de persoon in kwestie moet houden. Je kunt je ook onzeker, somber, prikkelbaar, boos of machteloos voelen.

“Ik kan mijn gedachten niet meer stopzetten, ik pieker er de hele tijd over hoe mijn partner en ik dit samen aan moeten pakken.”

Daarnaast kan de ziekte of beperking van je naaste gevolgen hebben voor de relaties met de mensen om je heen. Of hoe zij met jou als naaste omgaan. Misschien heb je minder contact met anderen en voel je je eenzaam of moet je eraan wennen dat je zorgtaken hebt gekregen. Als een ziekte negatieve gevolgen heeft voor relaties en contacten dan noemen we ze sociale problemen.

“Ik kan door de slechtziendheid van mijn partner niet meer samen met haar tennissen. Dat vind ik lastig.”

“Op mijn werk begrijpen ze niet dat ik er minder vaak ben omdat ik er 1001 zorgtaken bij heb gekregen.”

Lichaam, emoties en omgeving bepalen samen je gezondheid. Ze beïnvloeden elkaar. Een ziekte of beperking kan daarom de oorzaak zijn van je psychosociale problemen. Psychosociale problemen is de verzamelterm voor emotionele klachten en sociale problemen. We leggen hier uit wat je hieraan kunt doen.Naast deze tool voor naasten is er ook:

• informatie over emotionele en sociale gevolgen van een oogaandoening
• informatie voor jongeren: Rotgevoelens door mijn ogen

Voor iedereen anders

Niet iedereen krijgt psychosociale problemen als een naaste ziek is of een beperking heeft, maar het komt regelmatig voor. Het is dan ook niet vreemd als je hier last van hebt. Op welk moment iemand klachten ervaart, kan per persoon en per ziekte of beperking verschillen. Bijvoorbeeld na de diagnose, tijdens een eventuele behandeling of juist als de behandeling al een tijdje is afgerond.

 Wist je dat er 3 fases zijn bij een (oog)aandoening of (visuele) beperking?

Wie ziek wordt en blijft, of een beperking krijgt, gaat over het algemeen door deze 3 fases. Ook partners kunnen deze fases doorlopen.

 Herstelfase

In de herstelfase is de aandacht vooral gericht op beter worden. Men spoort problemen op en probeert ze op te lossen.

 Verwerkingsfase

In deze fase leert men welke beperkingen de ziekte met zich meebrengt. Dit is voor veel mensen confronterend. Zij realiseren zich dat ze niet meer beter worden en zien wat ze niet meer kunnen. Dit is de fase waarin mensen vaak moe zijn. Ze hebben veel energie gestoken in de eerste fase. In deze tweede fase ervaren mensen waar hun grenzen liggen. Ook omgaan met teleurstellingen en emoties kosten veel kracht.

 Aanpassingsfase

De aanpassingsfase is de fase waarin men zich aanpast aan de definitieve verandering, en zoekt naar nieuwe mogelijkheden. Mensen proberen andere dingen te doen die zij nog wel kunnen. Of ze doen dezelfde dingen op een andere manier. In deze fase komt er weer energie vrij om te kijken wat er nog wel mogelijk is, ondanks de ziekte of beperking. Niet iedereen doorloopt deze fases op dezelfde manier en soms lukt het zonder hulp niet om verder te komen. 

Slechtziendheid is een levend verlies. Fases kunnen terugkomen, omdat situaties kunnen veranderen. Klinisch psycholoog en emeritus hoogleraar verliesverwerking aan de faculteit geneeskunde van de Katholieke Universiteit Leuven Manu Keirse geeft op zijn webpagina veel informatie over omgaan met levend verlies.