Medische informatie in duidelijke taal.
Een ziekte of beperking kan naast lichamelijke klachten soms ook voor andere klachten zorgen.
De informatie op deze pagina's gaat over emotionele en sociale problemen door ziekte. En over de hulp die je hiervoor kunt krijgen.
Als iemand door ziekte veel last heeft van negatieve gevoelens of emoties dan heeft hij of zij emotionele klachten. Je kunt bijvoorbeeld verdrietig zijn omdat je bepaalde dingen niet meer kunt. Of je voelt je onzeker, somber, prikkelbaar, boos of machteloos. Sommige mensen met een ziekte of beperking piekeren veel over de toekomst.
‘Ik kan mijn gedachten niet meer stopzetten, ik pieker de hele tijd.’
‘Ik kan door mijn beperking maar moeilijk de deur uit en daar heb ik het moeilijk mee.’
Daarnaast kan je ziekte of beperking gevolgen hebben voor de relaties met de mensen om je heen. Je partner, kinderen, familie, vrienden of collega’s. Of hoe zij met jou omgaan. Misschien heb je minder contact met anderen en voel je je eenzaam of moet je eraan wennen dat je partner of kind voor je zorgt. Als een ziekte negatieve gevolgen heeft voor relaties en contacten dan noemen we ze sociale problemen.
‘Op mijn werk begrijpen ze niet dat ik sneller vermoeid ben door mijn ziekte.’
‘Het lijkt wel of mensen niet willen begrijpen dat ik niet meer beter word.’
Lichaam, emoties en omgeving bepalen samen de gezondheid. Ze beïnvloeden elkaar. Een ziekte of beperking kan daarom de oorzaak zijn van psychosociale problemen. Psychosociale problemen is de verzamelterm voor emotionele klachten en sociale problemen. We leggen uit wat je kunt doen als je hier last van hebt.
Ben je jonger dan 18 jaar? Dan is er aparte informatie voor je. Je vindt hier de informatie voor jongeren.
Voor iedereen anders
Niet iedereen krijgt psychosociale problemen door een ziekte of beperking, maar het komt regelmatig voor. Het is dan ook niet vreemd als je hier last van hebt. Op welk moment iemand klachten ervaart, kan per persoon en per soort ziekte of beperking verschillen. Bijvoorbeeld na de diagnose, tijdens een behandeling of juist als de behandeling al een tijdje is afgerond.
3 fases bij een ziekte of beperking
Wie ziek wordt en blijft, of een beperking krijgt, gaat over het algemeen door deze 3 fases:
- Herstelfase
In de herstelfase is de aandacht vooral gericht op beter worden. Men spoort problemen op en probeert ze op te lossen.
- Verwerkingsfase
In deze fase leert men welke beperkingen de ziekte met zich mee brengt. Dit is voor veel mensen confronterend. Zij realiseren zich dat ze niet meer beter worden en zien wat ze niet meer kunnen.
Dit is de fase waarin mensen vaak moe zijn. Ze hebben veel energie gestoken in de eerste fase. In deze tweede fase ervaren mensen waar hun grenzen liggen. Ook de teleurstellingen en emoties kosten veel kracht.
- Aanpassingsfase
De aanpassingsfase is de fase waarin men zich aanpast aan de definitieve verandering, en zoekt naar nieuwe mogelijkheden. Mensen proberen andere dingen te doen die zij nog wel kunnen. Of ze doen dezelfde dingen op een andere manier. In deze fase komt er weer energie vrij om te kijken wat er nog wel mogelijk is, ondanks de ziekte of beperking.
Niet iedereen doorloopt deze fases op dezelfde manier en soms lukt het zonder hulp niet om verder te komen.
